ElsOf je het nu wil geloven of niet: ik had voor mijn 50ste nog nooit echt ‘gevogeld’ (gniffel). Maar vogelen is sinds de coronapandemie méér dan in – want wat doet een mens in isolatie –, en dus kwam ik er een aantal keren mee in aanraking. De gemene deler: Swarovski Optik verrekijkers.
Swarovski Optik in het Zwin Natuur Park
Toen ik vorig jaar werd uitgenodigd om naar het Zwin Natuur Park te gaan om er de nieuwste verrekijkers van Swarovski Optik te testen, vond ik dat heel fijn. Het was de eerste keer dat ik naar een evenement kon na de eerste lockdown. En wat was ik blij om naast vogels ook enkele journalisten te spotten.
Het was geleden van mijn ukkepuktijd dat ik nog eens een bezoek bracht aan het Zwin (1973). Je kunt je wel voorstellen dat er intussen veel veranderd is. Het Zwin is nu een interactief natuurbelevingspark voor het hele gezin met tentoonstellingen, een huttenparcours, een kijkcentrum met panoramisch zicht op de Zwinvlakte met water, slikken en schorren en de vogeleilanden. Maar het Zwin is ook de internationale luchthaven voor vogels en een bezoekerscentrum dat excellent scoort op duurzaamheid.
Swarovski, bij het grote publiek gekend voor zijn juwelen, horloges en kristalglassculpturen, is een Oostenrijks bedrijf opgericht in 1895. Vogelaars kennen het natuurlijk door de luxeverrekijkers. En die heb je uiteraard nodig om vogels te kunnen bestuderen. We konden er verschillende testen, waarvan de Swarovski Digital Guide toch wel het meest verrassend uit de hoek kwam. Vooraf installeerde ik hiervoor de Merlin Bird ID op mijn smartphone. De app verbindt je smartphone vervolgens met de Digital Guide. Op die manier kun je vogels herkennen via de verrekijker en je telefoon. Ideaal voor iemand die nog veel moet leren! En naast foto’s maken en vogels identificeren kun je met de dG ook filmen en livestreamen. Knap!
Swarovski Digital Guide 
De gids die met ons op stap ging in het Zwin Natuur Park prikkelde mijn interesse met zijn verhalen over de afstanden die sommige soorten afleggen en de moeite die vogelaars of (amateur)ornithologen doen om te twitchen (soortenjagen).
Swarovski Optik in eigen huis en tuin
De interesse was gewekt en dus wilde ik de verrekijkers wel eens wat langer kunnen gebruiken. In mei van dit jaar kreeg ik thuis de ATX Interior telescoop en de CL Companion Nomad verrekijker in bruikleen. Mijn woonkamer kreeg meteen een upgrade met de elegante telescoop op zijn mooie houten statief. Ideaal om te genieten van adembenemende vergezichten, maar vooral om het dierenrijk in en rond je tuin te ontdekken.
Mei bleek een ideale maand om vogels aan het werk te zien met hun nest, om de achtervolgingsspelletjes van dartele hazen te bekijken en zelfs reeën ver in het veld te fotograferen. We hadden ook een vogelvoederhuis met vogelpindakaas in de tuin gehangen waardoor we de ATX Interior daarop richtten en we leuke plaatjes konden maken van vrolijke bezoekers.
Minder leuke verrassing: op een dag zat er een grote rat in het voederhuis die blijkbaar ook zot was van pindakaas. De rat heb ik niet kunnen fotograferen.
Maar hoe ging dat vogels spotten nu in zijn werk? Op de ATX Interior zette ik de VPA ring (een opzetstuk) en de VPA telefoonadapter. Daarin bevestigde ik mijn smartphone. Het was wat zoeken om de smartphone op de juiste manier aan de adapter te bevestigen, maar na een tijdje lukte dat perfect. Zo kon ik het voederhuis van dichtbij zien, op het scherm van mijn telefoon en op het juiste ogenblik een foto maken. De resultaten waren verrassend!
Nu is die ATX Interior een telescoop die vaak verkocht wordt om in grote lofts te zetten, hij is dan ook heel populair in New York. Chique, luxueus en plezant om van alles te zien dat je normaal niet ziet. Moet ik er meer uitleg bij geven? Nee, ik ben geen burengluurder, maar toen ik de telescoop pas had, keek ik per ongeluk – ja, per ongeluk! – naar de boerderij achter mijn tuin en de velden. Over een afstand van 600 meter zag ik meneer en mevrouw boer achter hun computer zitten, ik kon bijna lezen wat er op hun scherm stond.
Dat was dan ook de enige keer dat ik aan burengluren deed, echt waar!
De CL Companion Nomad was dan weer de ideale metgezel om op stap te gaan: een mooie kijker omhuld met leder die perfect in de hand ligt, met een passend lederen tasje. Ook met deze kijker kon ik met behulp van de adapter foto’s maken van vliegende en niet-vliegende fauna.
Maar hoe kies je nu een goede verrekijker voor het vogelspotten?
De vergrotingsfactor
Het doel van een verrekijker is om je onderwerp dichterbij te brengen. Om te weten hoe dichtbij je het onderwerp brengt, moet je naar de vergroting kijken. Op een verrekijker staan 2 getallen, bijvoorbeeld 8×30. Om de vergroting af te lezen, kijk je naar het eerste getal. Is de vergroting bijvoorbeeld 8, dan wil dat zeggen dat een object op een afstand van 100 meter 8 keer dichterbij komt te staan, dus op 12,5 meter. Hoe groter deze vergrotingsfactor, hoe dichterbij je object dus lijkt te zijn.
Het objectief of de lens
Om te weten om welk objectief het gaat, kijk je naar het tweede getal op je verrekijker. Bij bijvoorbeeld 8×30, staat 30 voor het aantal millimeter dat de doorsnede van het objectief is, namelijk 30 mm. Let op, hoe groter je objectief, hoe groter en zwaarder de verrekijker zal zijn. Maar, hoe meer lichtinval er is, hoe helderder je beeld zal zijn bij valavond of schemering. Een ‘beperkte’ vergroting van ongeveer 8x tot 10x en een objectief tussen 20 en 40 mm zorgen voor een stabiel beeld. Zo kun je de vogels makkelijk volgen.
De Swarovski ATX Interior is dus een kijker om een vaste plek te geven, want door de grote objectieflens van 85 mm hou je deze kanjer niet zomaar in de hand. Het grote gezichtsveld en zoombereik van 20 tot 60x maken een uiterst nauwkeurige observatie mogelijk, maar het statief is dus nodig. Perfect voor digiscoping vanuit je woonkamer of vanop je terras!
Persoonlijke voorkeur
Natuurlijk is het ook belangrijk om rekening te houden met persoonlijke voorkeuren. Wil je een verrekijker aanschaffen, maar hou je niet van het gewicht dat erbij komt kijken? Opteer dan voor een kleine verrekijker zoals de CL Pocket.
Nog meer ‘gevogel’ in het Urdaibai Bird Centre
Tijdens een trip in Baskenland kortgeleden, bracht ik een bezoek aan het Urdaibai Bird Centre. Rowan Hardman en Edorta Unamuno lieten me hun vogelparadijs zien. Geen vogels in hokken, maar een ultramodern museum en observatiepunt van waaruit bezoekers kunnen genieten van de wereld van vogels en hun trektochten.
Het centrum bevindt zich in het hart van het Urdaibai biosfeerreservaat en herbergt een tentoonstelling met audiogids en een observatieplatform uitgerust met telescopen. Een prachtige locatie, met uitzicht op de moerassen en een fantastische plek om over vogels te leren en ze in hun natuurlijke habitat te observeren. Toen ik vertelde dat ik niet ver van Brugge woon, wist Edorta meteen te vertellen over zijn relatie met de mensen van het Zwin Natuur Park. Om maar te zeggen: de wereld van ornithologen en biologen is er ook eentje van ‘ons kent ons’. En bevlogen, dat zijn ze allemaal.
Ornithologen, bevlogen zijn ze allemaal, tiens… bevlogen, het past in de context.
Op stap met een gids in de Noordduinen van Koksijde
Vakantie voor de vogels
Mijn laatste ervaring met het ‘vogelen’ had ik in Koksijde. Ik ging op stap met gids Diederik D’Hert die me vertelde dat juli helaas niet de beste maand is om veel vogels te zien. De drukke periode van het broeden en jongen opvoeden is achter de rug. De kleintjes zijn het nest uit en voor mama en papa is het dus eindelijk vakantie. Met de bomen en struiken die in volle bloei staan, is het ook niet eenvoudig om vogels te zien als ze lekker verstopt zitten in het groen.
Copuleren en slapen in de lucht
Maar kijk, we spotten toch een jonge, groene specht en zien gierzwaluwen die zich klaarmaken voor hun tocht naar ergens in Afrika. Die gierzwaluw is een van de weinige dieren die zich vrijwel permanent in de lucht bevinden; hij kan zich op de grond maar moeizaam voortbewegen. Zelfs copuleren kan hij al vliegend, en ook slapen (met één slapende hersenhelft). Het zijn weetjes die leuk zijn om te horen. Maar 30 jaar ervaring in het vogelen, het is vergelijkbaar met zeilen. Niet alleen de kennis speelt een rol, oefening baart kunst. Zoals een zeiler de wind voelt, de kleuren van de zee herkent en de golven kan lezen, zo hoort een vogelaar welke vogel er in de buurt zit en herkent hij of zij het beestje aan het geluid of silhouet. Op deze tocht nam ik de CL Companion mee.
Nodig om te leren vogelen
Laat je niets wijsmaken. Om te leren vogelen heb je niet veel nodig. Wat dan?
- een goede verrekijker
- een vogelgids
- een app om bijvoorbeeld vogelgeluiden te determineren
- gepaste kleding
- eventueel iets om notities te maken
- wil je foto’s maken? Kies dan voor de dG, of voor een verrekijker met VPA telefoonadapter en je smartphone. Je hoeft dan geen aparte camera mee te nemen.
Kijktip voor de verrekijker
Veel mensen zetten de verrekijker voor hun ogen en gaan dan op zoek naar vogels. Nochtans werkt het beter als je eerst met het blote oog ergens op focust en daar naar blijft kijken terwijl je vervolgens de verrekijker voor je ogen brengt. Je hebt dan sneller in het vizier wat je dichterbij wilde halen.
Praktisch
Locaties
• Natuur Park Het Zwin: www.zwin.be
• Urdaibai Bird Center: www.birdcenter.org/en
• Noordduinen Koksijde: www.visitkoksijde.be
Verrekijkers / telescopen om u tegen te zeggen
• Swarovski Digital Guide: richtprijs € 2.010,-
• CL Companion 10×30: richtprijs €1.220,-
• CL Companion Nomad 10×30: richtprijs € 2.570,-
• VPA (telefoonadapter): richtprijs € 165,-
• VPA ring (opzetstuk voor op de ATX Interior of CL Companion bijvoorbeeld): vanaf € 22,-
• ATX Interior: richtprijs € 4.710,-
Wil je lezen hoe ik na mijn 45ste leerde skiën? Lees dan mijn artikel Zuid-Tirol in de winter: pure magie. Wil je weten hoe het is om na 30 jaar nog eens te gaan paardrijden? Lees dan mijn artikel Zelfspot 45+.
Els
2 comments
Wederom prachtig geschreven. doe zo verder els! Ik kreeg zowaar goesting om naar het Zwin te vertrekken en een Swaroski-verrekijker kopen! Top
Waar wacht je op, Jan?! Merciekes voor de reactie.